strona 7 »

Wybrane przykłady zastosowania elementów strukturalnych w nauczaniu chemii.

Omawiaj±c powyżej poszczególne zestawy przedstawiono ogólnie kilka przykładów wykorzystania modeli w nauczaniu. Dalej szczegółowo przedstawione będ± wybrane przykłady, które mog± zainspirować do poszukiwania własnych propozycji zastosowania modeli w procesie nauczania. Przykłady takie można też znaleĽć w wielu podręcznikach (np. w zestawie podręczników "Chemia i my" R. M. Janiuk, K. Skrok, WSziP 1995) przeznaczonych do nauczania chemii w szkole podstawowej czy ¶redniej.

W dalszej czę¶ci przedstawiono wybrane przykłady modeli cz±steczek - od najprostszych, dwuatomowych cz±steczek pierwiastków po bardziej złożone cz±steczki dimerów czy fragmenty wybranych sieci krystalicznych.
Budowę DNA omówiono w końcowej czę¶ci niniejszej instrukcji. Przedstawiono także propozycje modelowania prostych reakcji czy przykłady rozwi±zywania problemów chemicznych.

Budowa cz±steczek - przykłady

Model cz±steczki H2

Rys. 7. Model cz±steczki H2

Model cz±steczki O2

Rys. 8. Model cz±steczki O2

Model cz±steczki wody

Rys. 9. Model cz±steczki wody H2O

Model cz±steczki azotu

Rys. 10. Model cz±steczki azotu N2

Model cz±steczki acetylenu

Rys. 11. Model cz±steczki acetylenu C2H2

Model cz±steczki CO2

Rys. 12. Model cz±steczki CO2

Model cz±steczki SO3

Rys. 13. Model cz±steczki SO3
(W stanie gazowym - trójk±tna struktura płaska.)

Model cz±steczki kwasu siarkowego

Rys. 14. Model cz±steczki kwasu siarkowego H2SO4
(Model jonu siarczanowego SO42- przedstawiony jest tutaj w postaci zdeformowanego tetraedru - w istocie powinien być regularnym tetraedrem.)

Model cz±steczki kwasu azotowego

Rys. 15. Model cz±steczki kwasu azotowego HNO3
(do¶wiadczalnie wyznaczony k±t walencyjny a(O1-N-O2)=1300
dyskusja struktury zob. np. The Structure of Small Molecules,
W. J. Orville-Thomas, Elsevier Publishing Company, 1966)

Model cz±steczki kwasu fosforowego

Rys. 16. Model cz±steczki kwasu fosforowego H3PO4
(prezentowany model należy uznać za zwyczajowy,
dyskusja struktury zob. np. Zwięzła chemia nieorganiczna,
J. D. Lee, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994)

Model cz±steczki kwasu fosforowego

Rys. 17. Model cz±steczki kwasu fosforowego H3PO4
(w modelu jedno z poł±czeń tlenu dwuwi±zalnego przeniesiono
z pozycji ekwatorialnej do aksjalnej pozycji wi±zań przy atomie
fosforu (por. rys. 16); otrzymany w ten sposób model ma kształt
zdeformowanego tetraedru, co lepiej oddaje geometrię cz±steczki).

Problem:

Porównaj ze sob± dwie wersje modelowe tej samej cz±steczki H3PO4 podaj fakty, które przemawiaj± za modelem przedstawionym na rys 16, a które za modelem z rys. 17

Model cz±steczki P4O10

Rys. 18. Model cz±steczki P4O6 (P2O3)
Model cz±steczki P4O10 tworzymy rozbudowuj±c model cz±steczki P4O6 o dodatkowe cztery atomy tlenu. Należy przy tym pamiętać, że wi±zania te s± wi±zaniami akceptorowo-donorowymi