strona 11 »

Izomeria

Jednym ze skutków przestrzennej budowy cząsteczek jest możliwość tworzenia izomerów. Szczególnie w ramach zajęć z grupami uczniów budujących modele cząsteczek jest bardzo prawdopodobne, choćby na zasadzie przypadkowości, że różne grupy uczniowskie zbudują modele różne pod względem przestrzennym, lecz o tym samym składzie stechiometrycznym.

Poniżej pokazano przykłady modeli: eteru dimetylowego, alkoholu etylowego i dichloroetenu. Zagadnieniu konformerów poświęcono nieco więcej uwagi w końcowej części tego przykładu.

Rys. 23. Porównanie budowy eteru dimetylowego i alkoholu etylowego - modele izomerów.

Rys. 24a. Porównanie budowy izomerów cis- i trans-dichloroetenu.

Przedstawione na rysunku 24a modele izomerów cis- i trans-dichloroetenu dobrze odzwierciedlają geometrię cząsteczek, jak też wskazują na przyczyny zjawiska tj. zahamowanie rotacji swobodnej w związku z obecnością wiązania podwójnego C=C. Budując w/w model z wykorzystaniem płatów orbitalowych, jak pokazano na rysunku 24b, można w znacznie lepszy sposób przedstawić istotę inwersji izomerów geometrycznych.

Rys. 24b. Model cząsteczki cis-dichloroetenu.

Budując modele dichloroetenu należy przedstawić także postać dwupodstawionych, które nie tworzą izomerów. Model cząsteczki pokazano na rysunku 24c, gdzie jako podstawione ligandy wybrano ponownie atomy chloru.

Rys. 24c. Model cząsteczki nie posiadającej izomerów geometrycznych.