Przejdź do wszystkich komunikatów »
Poniżej przedstawiamy opis i instrukcję tellurium. Ofertę handlową znajdziesz na stronie globusy część 1 i tellurium.
Tellurium zostało zaprojektowane i skonstruowane tak, by stanowić łatwy i sugestywny środek studiowania, obserwowania i ilustrowania niektórych najbardziej elementarnych zjawisk astronomicznych. Dzięki prostocie projektu nie wymaga żadnych szczególnych umiejętności ani specjalnych zabiegów konserwacyjnych. Tellurium składa się z plastykowej podstawy o kształcie stożka, która mieści w dolnej połowie silnik i przekładnie; w środku stożkowej podstawy obracający się pierścień z wysuniętym ramieniem podtrzymuje na jednym końcu globus, a na drugim przeciwwagę. Na wierzchołku stożka jest umieszczona osłonięta żarówka, która pełni w modelu rolę Słońca. Na dole podstawy zlokalizowano dwa przełączniki, jeden włączający i wyłączający silnik, drugi żarówkę. Przyrząd jest zasilany napięciem 220 V o częstotliwości 50 Hz. W ramieniu podtrzymującym globus umieszczono oś napędową i przekładnię do poruszania globusem Ziemi i modelem Księżyca. Wszystkie ruchy zostały wyliczone tak, by odpowiadać jak najściślej prawdziwym ruchom astronomicznym i zagwarantować sprawne i nieograniczone działanie przyrządu. Obracające się części są zgrupowane razem w najmniejszej możliwej przestrzeni i wykonane z nylonu, dzięki czemu nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych.
Globus o średnicy 16 cm z linią zmiany daty, jest podtrzymywany przez oś nachyloną do płaszczyzny obrotu wokół Słońca pod kątem około 23 stopni. Poniżej globusa umieszczono płaski widok północnej hemisfery podzielonej na różne strefy czasowe. Ten jest z kolei otoczony jest pierścieniem podzielonym na 24 godziny. Zgodnie z danymi astronomicznymi, globus ziemski obraca się wokół własnej osi ruchem przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, tak by oświetlić każdy z południków w podobny sposób, jak to się dzieje w rzeczywistości, obrazując wschód Słońca. Droga obrotu Ziemi wokół Słońca nie jest okręgiem, jak mógłby to sugerować obrót na ramieniu podtrzymującym globus. Jest to elipsa o mimośrodzie o wartości około 1/30. Mimośród jest określony przez współwystępowanie ruchu Ziemi wokół Słońca oraz ruchu obrotowego Ziemi wokół własnej osi. Odległość pomiędzy Ziemią i Słońcem reprezentowana przez Tellurium to średnio 150 milionów kilometrów (pomiędzy minimalną odległością 147 milionów i maksymalną 153 milionów kilometrów). Odległość pomiędzy Ziemią i Księżycem to około 384.000 kilometrów. Na drodze Ziemi wokół Słońca po ekliptyce punkt najmniejszej odległości od Słońca odpowiada styczniowi. Punkt ten nosi nazwę perihelium w odniesieniu do Ziemi i perigeum w odniesieniu do Słońca. Punkt, w którym Ziemia jest najbardziej oddalona od Słońca odpowiada lipcowi i nazywa się aphelium w odniesieniu do Ziemi i apogeum w odniesieniu do Słońca. Z powodu utrzymania stałości nachylenia osi obrotu Ziemi do płaszczyzny ekliptyki i wynikającej z tego równoległości tej osi do samej siebie w ciągu całego obrotu wokół Słońca, linia równika obniża się względem Słońca w miarę jak Ziemia porusza się, osiągając najniższy punkt w 21 lipca (przesilenie letnie), w którym to punkcie największa część północnej hemisfery jest wystawiona na działanie promieni słonecznych, i osiąga najwyższy punkt 22 grudnia (przesilenie zimowe), kiedy to największa połać południowej hemisfery jest ogrzewana przez Słońce. W miarę jak najwyższe i najniższe położenia równika zmieniają się, Ziemia w swoim ruchu wokół Słońca przechodzi przez dwa pośrednie punkty, w których długość nocy i dnia jest równa. Odpowiada to jesiennemu i wiosennemu zrównaniu dnia z nocą, odpowiednio 23 września i 21 marca. Podczas gdy połowa globu ziemskiego jest oświetlona przez Słońce, a druga jest ciemna, nie ma precyzyjnej linii oddzielającej je od siebie. Zamiast niej istnieje zacieniona strefa, która odpowiada zmierzchowi i porankowi, w zależności od tego, czy znajduje się na wschodzie, czy zachodzie. Ruch księżyca otrzymuje się poprzez specjalny wspornik, nachylony o 10 stopni do osi, co pozwala w konsekwencji na otrzymanie różnych faz i zaćmień księżyca. Z powodu niedokładnej proporcjonalności wymiarów Ziemi, Słońca i Księżyca w Tellurium te ostatnie (zaćmienia) mogą być tylko ukazane w przybliżeniu. Przyrząd wykonuje ruch w zgodności z rokiem słonecznym. Znaki Zodiaku, podzielone wg norm ustalonych przez Międzynarodową Unię Astronomiczną, są oznaczone na zewnętrznym obwodzie głównej płaszczyzny (białe plastykowe koło przylegające bezpośrednio do dłuższego ramienia Tellurium). Dni, miesiące i pory roku są oznaczone na wewnętrznym obwodzie. Aby wybrać żądany dzień, miesiąc i porę roku oraz znak Zodiaku, należy po prostu odpowiednio ustawić wskaźnik, tak jak opisano wyżej. Każdy obrót globusa odpowiada przedziałowi jednego dnia i zachodzi w czasie ok. 3 sekund; całkowity obrót Ziemi wokół Słońca zajmuje więc około 20 minut.
W celu właściwego działania Tellurium powinny być przestrzegane następujące wskazówki: 1)Przyrząd należy podłączyć do zwykłego gniazdka 200V-50Hz . Należy włączyć "słońce" naciskając przełącznik z napisem "sole". 2)Należy uchwycić prawą ręką przeźroczyste półkole poniżej globusa i obracać je delikatnie w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara aż do momentu, kiedy wskaźnik na niższym, białym pierścieniu nie wskaże pożądanej daty. 3)Ponownie używając prawej ręki należy uchwycić pierścień, do którego umocowany jest pręt podtrzymujący model Księżyca, i przesunąć go do właściwej pozycji. 4)Włączyć silnik naciskając przełącznik z napisem "terra". Przyrząd zacznie wykonywać ruch ilustrujący omawiane wcześniej zjawiska astronomiczne, zgodnie z czasem proporcjonalnym do rzeczywistego czasu astronomicznego.
W żadnym wypadku nie należy wprawiać w ruch Tellurium ręcznie. Może to doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu. W celu początkowego ustawienia przyrządu należy postępować zgodnie z punktami 1-4 instrukcji obsługi Tellurium. Działanie Tellurium jest sprawdzane przed wysyłką. Uszkodzenia mechaniczne wynikłe z niewłaściwego użytkowania przyrządu nie podlegają gwarancji.